Avbe vẹbi ne akẹmien vbe grama Edo - Common verbs in Edo grammar
By Uwagboe Ogieva
5 October 2012
Avbe vẹbi ne akẹmien vbe grama ẹdo ọre ikpẹmwen eva eva (2) kevbe eha eha (3) n´ah mien vbe agha ku ekonsonati vbe vọwẹ kugbe. Ona vbe deba, vbe agha ku ekonsonati erenren ne ikpẹmwen eva eva kugbe bae ke vọwẹ k vọwẹ.
----------------
Common verbs in Edo grammar are 2 and 3 leter alphabet consisting of the 17 consonants ( b• d• f• g. h• k• I• m• n• p: r• s• t• v• w• y. and z) and any of the 7 vowel sound (a*u*i*e*ẹ*o*ọ). These also includes the combination of the 8 double consonants.
Nokoto ore ariema oghe avbe vẹbi ne akẹmien -
Below is a table of common verbs:
Table 1
Avbe vẹbi oghe ekonsonati ne okpa okpa deba e vọwẹ -
Single Consonants with vowels verbs
|
B
|
D
|
F
|
G
|
H
|
K
|
L
|
M
|
N
|
P
|
R
|
S
|
T
|
V
|
W
|
Y
|
Z
|
|
ba
|
da
|
fa
|
ga
|
ha
|
ka
|
la
|
ma
|
na
|
pa
|
ra
|
sa
|
ta
|
va
|
wa
|
ya
|
za
|
|
bu
|
du
|
fu
|
gu
|
hu
|
ku
|
lu
|
mu
|
nu
|
pu
|
ru
|
su
|
tu
|
vu
|
wu
|
yu
|
zu
|
|
bi
|
di
|
fi
|
gi
|
hi
|
ki
|
li
|
mi
|
ni
|
pi
|
ri
|
si
|
ti
|
vi
|
wi
|
yi
|
zi
|
|
be
|
de
|
fe
|
ge
|
he
|
ke
|
le
|
me
|
ne
|
pe
|
re
|
se
|
te
|
ve
|
we
|
ye
|
ze
|
|
bẹ
|
dẹ
|
fẹ
|
gẹ
|
hẹ
|
kẹ
|
lẹ
|
mẹ
|
nẹ
|
pẹ
|
rẹ
|
sẹ
|
tẹ
|
vẹ
|
wẹ
|
yẹ
|
zẹ
|
|
bo
|
do
|
fo
|
go
|
ho
|
ko
|
lo
|
mo
|
no
|
po
|
ro
|
so
|
to
|
vo
|
wo
|
yo
|
zo
|
|
bọ
|
dọ
|
fọ
|
gọ
|
họ
|
kọ
|
lọ
|
mọ
|
nọ
|
pọ
|
rọ
|
sọ
|
tọ
|
vọ
|
wọ
|
yọ
|
zọ
|
Avbe vẹbi oghe ekonsonati ne eva eva deba e vọwẹ -
Double consonant with vowels verbs: [ gb*gh*kh*kp*mw*rh*rr*vb ]
|
Gb
|
Gh
|
Kh
|
Kp
|
Mw
|
Rh
|
Rr
|
Vb
|
|
gba
|
gha
|
kha
|
kpa
|
mwa
|
rha
|
rra
|
vba
|
|
gbu
|
ghu
|
khu
|
kpu
|
mwu
|
rhu
|
rru
|
vbu
|
|
gbi
|
ghi
|
khi
|
kpi
|
mwi
|
rhi
|
rri
|
vbi
|
|
gbe
|
ghe
|
khe
|
kpe
|
mwe
|
rhe
|
rre
|
vbe
|
|
gbẹ
|
ghẹ
|
khẹ
|
kpẹ
|
mwẹ
|
rhẹ
|
rrẹ
|
vbẹ
|
|
gbo
|
gho
|
kho
|
kpo
|
mwo
|
rho
|
rro
|
vbo
|
|
gbọ
|
ghọ
|
khọ
|
kpọ
|
mwọ
|
rhọ
|
rrọ
|
vbọ
|
Table 2
Avbe vẹbi n'odekẹ –
Other verbs with [an, en, in, on, un, ] + [ae, ue, ie, oe, ọe,] + [aẹ,uẹ,iẹ,oẹ,ọẹ] + [re] + [ý] + [ion, ien] applied to all the single and doubloe consonant above.
|
B
|
D
|
F
|
G
|
H
|
K
|
L
|
M
|
N
|
P
|
R
|
S
|
T
|
V
|
W
|
Y
|
Z
|
(ý)
|
|
ban
|
dan
|
fan
|
gan
|
han
|
kan
|
lan
|
man
|
nan
|
pan
|
ran
|
san
|
tan
|
van
|
wan
|
yan
|
zan
|
ýan
|
|
ben
|
den
|
fen
|
gen
|
hen
|
ken
|
len
|
men
|
nen
|
pen
|
ren
|
sen
|
ten
|
ven
|
wen
|
yen
|
zen
|
ýen
|
|
bin
|
din
|
fin
|
gin
|
hin
|
kin
|
lin
|
min
|
nin
|
pin
|
rin
|
sin
|
tin
|
vin
|
win
|
yin
|
zin
|
ýin
|
|
bon
|
don
|
fon
|
gon
|
hon
|
kon
|
lon
|
mon
|
non
|
pon
|
ron
|
son
|
ton
|
von
|
won
|
yon
|
zon
|
ýon
|
|
bun
|
dun
|
fun
|
gun
|
hun
|
kun
|
lun
|
mun
|
nun
|
pun
|
run
|
sun
|
tun
|
vun
|
wun
|
yun
|
zun
|
ýun
|
|
|
|
Gb
|
Gh
|
Kh
|
Kp
|
Mw
|
Rh
|
Rr
|
Vb
|
|
|
gban
|
ghan
|
khan
|
kpan
|
mwan
|
rhan
|
rran
|
vban
|
|
gben
|
ghen
|
khen
|
kpen
|
mwen
|
rhen
|
rren
|
vben
|
|
gbin
|
ghin
|
khin
|
kpin
|
mwin
|
rhin
|
rrin
|
vbin
|
|
gbon
|
ghon
|
khon
|
kpon
|
mwon
|
rhon
|
rron
|
vbon
|
|
gbun
|
ghun
|
khun
|
kpun
|
mwun
|
rhun
|
rrun
|
vbun
|
|
Table 3
[ ae, ue, ie, oe, ọe ]
|
|
B
|
D
|
F
|
G
|
H
|
K
|
L
|
M
|
N
|
P
|
R
|
S
|
T
|
V
|
W
|
Y
|
Z
|
(ý)
|
|
bae
|
dae
|
fae
|
gae
|
hae
|
kae
|
lae
|
mae
|
nae
|
pae
|
rae
|
sae
|
tae
|
vae
|
wae
|
yae
|
zae
|
ýae
|
|
bue
|
due
|
fue
|
gue
|
hue
|
kue
|
lue
|
mue
|
nue
|
pue
|
rue
|
sue
|
tue
|
vue
|
wue
|
yue
|
zue
|
ýue
|
|
bie
|
die
|
fie
|
gie
|
hie
|
kie
|
lie
|
mie
|
nie
|
pie
|
rie
|
sie
|
tie
|
vie
|
wie
|
yie
|
zie
|
ýie
|
|
boe
|
doe
|
foe
|
goe
|
hoe
|
koe
|
loe
|
moe
|
noe
|
poe
|
roe
|
soe
|
toe
|
voe
|
woe
|
yoe
|
zoe
|
ýoe
|
|
bọe
|
dọe
|
fọe
|
gọe
|
họe
|
kọe
|
lọe
|
mọe
|
nọe
|
pọe
|
rọe
|
sọe
|
tọe
|
vọe
|
wọe
|
yọe
|
zọe
|
ýọe
|
|
|
|
Gb
|
Gh
|
Kh
|
Kp
|
Mw
|
Rh
|
Rr
|
Vb
|
|
|
gbae
|
ghae
|
khae
|
kpae
|
mwae
|
rhae
|
rrae
|
vbae
|
|
gbue
|
ghue
|
khue
|
kpue
|
mwue
|
rhue
|
rrue
|
vbue
|
|
gbie
|
ghie
|
khie
|
kpie
|
mwie
|
rhie
|
rrie
|
vbie
|
|
gboe
|
ghoe
|
khoe
|
kpoe
|
mwoe
|
rhoe
|
rroe
|
vboe
|
|
gbọe
|
ghọe
|
khọe
|
kpọe
|
mwọe
|
rhọe
|
rrọe
|
vbọe
|
|
Table 4
[ aẹ, uẹ, iẹ, oẹ, ọẹ ]
|
|
B
|
D
|
F
|
G
|
H
|
K
|
L
|
M
|
N
|
P
|
R
|
S
|
T
|
V
|
W
|
Y
|
Z
|
(ý)
|
|
baẹ
|
daẹ
|
faẹ
|
gaẹ
|
haẹ
|
kaẹ
|
laẹ
|
maẹ
|
naẹ
|
paẹ
|
raẹ
|
saẹ
|
taẹ
|
vaẹ
|
waẹ
|
yaẹ
|
zaẹ
|
ýaẹ
|
|
bae
|
dae
|
fae
|
gae
|
hae
|
kae
|
lae
|
mae
|
nae
|
pae
|
rae
|
sae
|
tae
|
vae
|
wae
|
yae
|
zae
|
ýae
|
|
buẹ
|
duẹ
|
fuẹ
|
guẹ
|
huẹ
|
kuẹ
|
luẹ
|
muẹ
|
nuẹ
|
puẹ
|
ruẹ
|
suẹ
|
tuẹ
|
vuẹ
|
wuẹ
|
yuẹ
|
zuẹ
|
ýuẹ
|
|
biẹ
|
diẹ
|
fiẹ
|
giẹ
|
hiẹ
|
kiẹ
|
liẹ
|
miẹ
|
niẹ
|
piẹ
|
riẹ
|
siẹ
|
tiẹ
|
viẹ
|
wiẹ
|
yiẹ
|
ziẹ
|
ýiẹ
|
|
boẹ
|
doẹ
|
foẹ
|
goẹ
|
hoẹ
|
koẹ
|
loẹ
|
moẹ
|
noẹ
|
poẹ
|
roẹ
|
soẹ
|
toẹ
|
voẹ
|
woẹ
|
yoẹ
|
zoẹ
|
ýoẹ
|
|
bọẹ
|
dọẹ
|
fọẹ
|
gọẹ
|
họẹ
|
kọẹ
|
lọẹ
|
mọẹ
|
nọẹ
|
pọẹ
|
rọẹ
|
sọẹ
|
tọẹ
|
vọẹ
|
wọẹ
|
yọẹ
|
zọẹ
|
ýọẹ
|
|
|
|
Gb
|
Gh
|
Kh
|
Kp
|
Mw
|
Rh
|
Rr
|
Vb
|
|
|
gbaẹ
|
ghaẹ
|
khaẹ
|
kpaẹ
|
mwaẹ
|
rhaẹ
|
rraẹ
|
vbaẹ
|
|
gbuẹ
|
ghuẹ
|
khuẹ
|
kpuẹ
|
mwuẹ
|
rhuẹ
|
rruẹ
|
vbuẹ
|
|
gbiẹ
|
ghiẹ
|
khiẹ
|
kpiẹ
|
mwiẹ
|
rhiẹ
|
rriẹ
|
vbiẹ
|
|
gboẹ
|
ghoẹ
|
khoẹ
|
kpoẹ
|
mwoẹ
|
rhoẹ
|
rroẹ
|
vboẹ
|
|
gbọẹ
|
ghọẹ
|
khọẹ
|
kpọẹ
|
mwọẹ
|
rhọẹ
|
rrọẹ
|
vbọẹ
|
|
Table 5
[are, ure, ire, ore, ọre, ere, ẹre] "'re" – it, him, her, he or she
|
|
B
|
D
|
F
|
G
|
H
|
K
|
L
|
M
|
N
|
P
|
R
|
S
|
T
|
V
|
W
|
Y
|
Z
|
Ý
|
|
bare
|
dare
|
fare
|
gare
|
hare
|
kare
|
lare
|
mare
|
nare
|
pare
|
rare
|
sare
|
tare
|
vare
|
ware
|
yare
|
zare
|
ýare
|
|
bure
|
dure
|
fure
|
gure
|
hure
|
kure
|
lure
|
mure
|
nure
|
pure
|
rure
|
sure
|
ture
|
vure
|
wure
|
yure
|
zure
|
ýure
|
|
bire
|
dire
|
fire
|
gire
|
hire
|
kire
|
lire
|
mire
|
nire
|
pire
|
rire
|
sire
|
tire
|
vire
|
wire
|
yire
|
zire
|
ýire
|
|
bore
|
dore
|
fore
|
gore
|
hore
|
kore
|
lore
|
more
|
nore
|
pore
|
rore
|
sore
|
tore
|
vore
|
wore
|
yore
|
zore
|
ýore
|
|
bọre
|
dọre
|
fọre
|
gọre
|
họre
|
kọre
|
lọre
|
mọre
|
nọre
|
pọre
|
rọre
|
sọre
|
tọre
|
vọre
|
wọre
|
yọre
|
zọre
|
ýọre
|
|
bere
|
dere
|
fere
|
gere
|
here
|
kere
|
lere
|
mere
|
nere
|
pere
|
rere
|
sere
|
tere
|
vere
|
were
|
yere
|
zere
|
ýere
|
|
bẹre
|
dẹre
|
fẹre
|
gẹre
|
hẹre
|
kẹre
|
lẹre
|
mẹre
|
nẹre
|
pẹre
|
rẹre
|
sẹre
|
tẹre
|
vẹre
|
wẹre
|
yẹre
|
zẹre
|
ýẹre
|
|
|
|
Gb
|
Gh
|
Kh
|
Kp
|
Mw
|
Rh
|
Rr
|
Vb
|
|
|
gbare
|
ghare
|
khare
|
kpare
|
mware
|
rhare
|
rrare
|
vbare
|
|
gbure
|
ghure
|
khure
|
kpure
|
mwure
|
rhure
|
rrure
|
vbure
|
|
gbire
|
ghire
|
khire
|
kpire
|
mwire
|
rhire
|
rrire
|
vbire
|
|
gbore
|
ghore
|
khore
|
kpore
|
mwore
|
rhore
|
rrore
|
vbore
|
|
gbọre
|
ghọre
|
khọre
|
kpọre
|
mwọre
|
rhọre
|
rrọre
|
vbọre
|
|
gbere
|
ghere
|
khere
|
kpere
|
mwere
|
rhere
|
rrere
|
vbere
|
|
gbẹre
|
ghẹre
|
khẹre
|
kpẹre
|
mwẹre
|
rhẹre
|
rrẹre
|
vbẹre
|
|
Table 6
[ ian, ion, ien, uan, aen ]
|
|
B
|
D
|
F
|
G
|
H
|
K
|
L
|
M
|
N
|
P
|
R
|
S
|
T
|
V
|
W
|
Y
|
Z
|
(ý)
|
|
bian
|
dian
|
fian
|
gian
|
hian
|
kian
|
lian
|
mian
|
nian
|
pian
|
rian
|
sian
|
tian
|
vian
|
wian
|
yian
|
zian
|
ýian
|
|
bion
|
dion
|
fion
|
gion
|
hion
|
kion
|
lion
|
mion
|
nion
|
pion
|
rion
|
sion
|
tion
|
vion
|
wion
|
yion
|
zion
|
ýion
|
|
bien
|
dien
|
fien
|
gien
|
hien
|
kien
|
lien
|
mien
|
nien
|
pien
|
rien
|
sien
|
tien
|
vien
|
wien
|
yien
|
zien
|
ýien
|
|
buan
|
duan
|
fuan
|
guan
|
huan
|
kuan
|
luan
|
muan
|
nuan
|
puan
|
ruan
|
suan
|
tuan
|
vuan
|
wuan
|
yuan
|
zuan
|
ýuan
|
|
baen
|
daen
|
faen
|
gaen
|
haen
|
kaen
|
laen
|
maen
|
naen
|
paen
|
raen
|
saen
|
taen
|
vaen
|
waen
|
yaen
|
zaen
|
ýaen
|
|
b
|
d
|
f
|
g
|
h
|
k
|
l
|
m
|
n
|
p
|
r
|
s
|
t
|
v
|
w
|
y
|
z
|
ý
|
|
|
|
Gb
|
Gh
|
Kh
|
Kp
|
Mw
|
Rh
|
Rr
|
Vb
|
|
|
gbian
|
ghian
|
khian
|
kpian
|
mwian
|
rhian
|
rrian
|
vbian
|
|
gbion
|
ghion
|
khion
|
kpion
|
mwion
|
rhion
|
rrion
|
vbion
|
|
gbien
|
ghien
|
khien
|
kpien
|
mwien
|
rhien
|
rrien
|
vbien
|
|
gbuan
|
ghuan
|
khuan
|
kpuan
|
mwuan
|
rhuan
|
rruan
|
vbuan
|
|
gbaen
|
ghaen
|
khaen
|
kpaen
|
mwaen
|
rhaen
|
rraen
|
vbaen
|
|
|
Table 7
[ anren, enren, onren, inren, ienren ]
|
--
|
anren
|
enren
|
onren
|
inren
|
ienren
|
|
|
|
B
|
banren
|
benren
|
bonren
|
binren
|
benren
|
|
|
|
D
|
danren
|
denren
|
donren
|
dinren
|
denren
|
|
|
|
F
|
fanren
|
fenren
|
fonren
|
finren
|
fenren
|
|
|
|
G
|
ganren
|
genren
|
gonren
|
ginren
|
genren
|
|
|
|
H
|
hanren
|
henren
|
honren
|
hinren
|
henren
|
|
|
|
K
|
kanren
|
kenren
|
konren
|
kinren
|
kenren
|
|
|
|
L
|
lanren
|
lenren
|
lonren
|
linren
|
lenren
|
|
|
|
M
|
manren
|
menren
|
monren
|
minren
|
menren
|
|
|
|
N
|
nanren
|
nenren
|
nonren
|
ninren
|
nenren
|
|
|
|
P
|
panren
|
penren
|
ponren
|
pinren
|
penren
|
|
|
|
R
|
ranren
|
renren
|
ronren
|
rinren
|
renren
|
|
|
|
S
|
sanren
|
senren
|
sonren
|
sinren
|
senren
|
|
|
|
T
|
tanren
|
tenren
|
tonren
|
tinren
|
tenren
|
|
|
|
V
|
vanren
|
venren
|
vonren
|
vinren
|
venren
|
|
|
|
W
|
wanren
|
wenren
|
wonren
|
winren
|
wenren
|
|
|
|
Y
|
yanren
|
yenren
|
yonren
|
yinren
|
yenren
|
|
|
|
Z
|
zanren
|
zenren
|
zonren
|
zinren
|
zenren
|
|
|
|
Gb
|
gbanren
|
gbenren
|
gbonren
|
gbinren
|
gbenren
|
|
|
|
Gh
|
ghanren
|
ghenren
|
ghonren
|
ghinren
|
ghenren
|
|
|
|
Kh
|
khanren
|
khenren
|
khonren
|
khinren
|
khenren
|
|
|
|
Kp
|
kpanren
|
kpenren
|
kponren
|
kpinren
|
kpenren
|
|
|
|
Mw
|
mwanren
|
mwenren
|
mwonren
|
mwinren
|
mwenren
|
|
|
|
Rh
|
rhanren
|
rhenren
|
rhonren
|
rhinren
|
rhenren
|
|
|
|
Rr
|
rranren
|
rrenren
|
rronren
|
rrinren
|
rrenren
|
|
|
|
Vb
|
vbanren
|
vbenren
|
vbonren
|
vbinren
|
vbenren
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|